Jajka – w okresie świąt Wielkiej Nocy są w centrum zainteresowania. Ozdabiamy je, poświęcamy, szykujemy z nich mazurki. Częściej niż zwykle myślimy też wtedy o ich znaczeniu symbolicznym. Według tradycji jajka to odwieczny symbol życia, odradzania się i triumfu nad śmiercią. Niestety, symbolika ta nijak ma się do rzeczywistości.
Zdjęcie autorstwa italintheheart, CC BY 2.0
Gdybyśmy tylko wszyscy wzięli sobie do serca słowa Antoniego de Saint-Exupéry: „Pozostajesz na zawsze odpowiedzialny za to, co oswoiłeś”, miliony bezdomnych zwierząt nie przechodziłyby codziennej gehenny – głodu, pragnienia, braku schronienia, ludzkiej agresji. Szacuje się, że na całym świecie może ich być od 600 milionów do nawet miliarda – głównie psów i kotów. W samej Polsce, i to tylko w schroniskach, mieszka ich ponad 100 tysięcy. Bezdomność zwierząt to, zarówno lokalnie – w naszym kraju, jak i globalnie – w skali świata, olbrzymi i nierozwiązany problem. Dzień Zwierząt Bezdomnych, to okazja aby zwrócić uwagę na fatalny los zwierząt, pozbawionych opieki, i zastanowić się, jak każdy z nas może się włączyć w skuteczną poprawę ich sytuacji.
Bezdomne psy na ulicy w rumuńskim Bukareszcie. Wiele krajów zupełnie nie radzi sobie z pomocą bezpańskim zwierzętom i nie podejmuje wysiłku wdrożenia, sprawdzonego w wielu miejscach na świecie, programu powszechnej sterylizacji i kastracji. Zdj. Columbo222, CC BY-SA 3.0
fot. Ramos Keith CC0
Mówią na nie „krowy morskie” a można się nawet spotkać z określeniem „dryfujące kartofle”. Kartofle??? Tak się nie mówi do manatów. To cudowne roślinożerne ssaki żyjące w płytkich wodach przybrzeżnych i rzekach Ameryki Środkowej i Zachodniej Afryki. Lubią ciepło, trawę morską i spokój. Dużo śpią i jedzą dużo zieleniny, pływają w ciepłej wodzie, nigdzie się nie spieszą. Czy to nie wygląda jak wymarzone wakacje wielu z nas? Spokój, powolne głębokie oddechy, stopy bawiące się piaskiem z dna morza…
Kliknij w okładkę, by pobrać cały pakiet.
30 marca obchodzimy Ogólnopolski Dzień Świadomości o Kleszczowym Zapaleniu Mózgu. Jest to jedna z wielu chorób przenoszonych przez kleszcze oraz jedyna, na którą możemy się zaszczepić, co wiąże się z jej wirusowym charakterem. Takie święto jest dobrą okazją, żeby porozmawiać o mitach dotyczących tych pasożytów. Warto sprawdzić, które z nich są prawdą, a które przekłamaniem. W mediach możemy znaleźć bardzo dużo, często sprzecznych informacji o kleszczach i chorobach przez nie przenoszonych. Wiele z nich skonstruowano tak, że wywołują w nas znaczne obawy i doprowadzają do tego, że unikamy przebywania w miejscach, gdzie mogą żyć pasożyty.
Zmora i wróg ogrodników. Niechciane, natrętne, niepożądane. Trzeba je zwalczać, usuwać, pozbywać się, wyrywać, niszczyć. Co to takiego? Oczywiście chwasty.
W Światowym Dniu Doceniania Chwastów, obchodzonym corocznie 28 marca, chcemy przekonać Was, że chwasty są bardzo ważnym elementem ekosystemów, a dodatkowo wiele z nich ma wartość użytkową, a w dodatku są piękne.
Chwasty w zbożu, fot. Gosia Świderek/Źródła
Tegoroczny plakat Międzynarodowego Dnia Pamięci Ofiar Niewolnictwa i Transatlantyckiego Handlu Niewolnikami. Źródło: ONZ, materiały prasowe
Niewolnictwo kojarzy się dziś głównie z zamierzchłymi czasami. Omawiane na lekcjach historii, przedstawiane w filmach i książkach, traktowane jako temat, który jest zupełnie oderwany od czasów współczesnych. Ale czy na pewno? ONZ przypomina nam o Transatlantyckim Handlu Niewolnikami dokładnie 25 marca, organizując akcje informacyjne i poświęcając miejsce również bardziej bieżącym sprawom dotykającym kwestii rasizmu czy praw człowieka. Niewolnictwo w dawnej formie już nie istnieje, ale niestety świat wykształcił nowe formy równie brutalnego poddaństwa.
Dziś mija 25. rocznica zamordowania broniącego praw człowieka salwadorskiego arcybiskupa Oscara Arnulfo Romero. W 2010 roku ONZ, chcąc oddać hołd arcybiskupowi, który oddał życie walcząc o swoje ideały, ustanowiło 24 marca Międzynarodowym Dniem Prawa do Prawdy dotyczącej Poważnych Naruszeń Praw Człowieka i Godności Ofiar. Święto ma także na celu oddanie czci ofiarom łamania praw człowieka oraz tym, którzy poświęcili swoje życie lub stracili je w walce na rzecz promowania i ochrony praw człowieka.
Hiszpania. Zdjęcia ofiar wojny domowej oraz dyktatury gen. Franco na murze cmentarza. Miejsca pochówku osób, które patrzą na nas z fotografii, nie zostały odnalezione. Fot. Imagen en Acción, CC BY-NC-ND 2.0
Światowy Dzień Meteorologii obchodzimy 23 marca, dla upamiętnienia powołania w 1950 roku Międzynarodowej Organizacji Meteorologicznej (WMO). Jest to wyspecjalizowana agenda ONZ, której celem jest zapewnianie jak najszerszego dostępu do danych o pogodzie i klimacie oraz koordynacja zbierania danych, by były one jak najlepszej jakości.
Dlaczego właściwie potrzebujemy danych o pogodzie?
Po pierwsze – aby móc przygotowywać jak najlepsze prognozy. Powstają one na podstawie złożonych modeli matematycznych. W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że bazując na wieloletnich obserwacjach i znajomości procesów zachodzących w atmosferze, określa się, jakie jest największe prawdopodobieństwo określonych zmian pogody przy jej aktualnym stanie. Pamiętajmy jednak, że żadna prognoza nie jest nigdy pewna w 100%, zwłaszcza w naszych szerokościach geograficznych.
Zdjęcie autorstwa katysilbs, CC BY-NC-SA 2.0
Światowy Dzień Wody (ang. World Water Day) to święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją z 1992 roku, obchodzone corocznie 22 marca. Ma przypominać, że wielu mieszkańców naszej planety – obecnie ok. 800 milionów osób – cierpi z powodu braku dostępu do czystej wody pitnej. Oznacza to nie tylko banalne kłopoty w życiu codziennym (takie jak utrudnienia w kąpieli czy spłukiwaniu toalety), których w naszej części Ziemi możemy doświadczyć w trakcie awarii czy remontu wodociągów. Brak dostępu do wody pitnej to także śmiertelne choroby oraz mniejsze szanse życiowe kobiet i dziewczynek, które zgodnie z tradycją mają za zadanie dbać o rodzinę i dom, więc spędzają długie godziny na wędrówkach do studni. Są to godziny, które mogłyby poświęcić nauce lub pracy zarobkowej i wyrwać się z nędzy.
Zdjęcie autorstwa Oxfam International, CC BY-NC-ND 2.0
To wszystko brzmi bardzo egzotycznie. Żar lejący się z nieba, kobiety dźwigające ciężkie baniaki, nauka w szkole jako jedna z opcji, a nie podstawowy dziecięcy obowiązek… Historia jak z innego świata. Dlaczego zatem my, Polacy i Polki, mielibyśmy martwić się o wodę? Co nas to obchodzi?
21 marca to pierwszy dzień kalendarzowej wiosny. Po długiej zimie z tęsknotą wyczekujemy tego dnia i jest to duży powód do radości dla wszystkich zmęczonych zimnem i wcześnie zapadającym mrokiem. Pierwszy dzień wiosny przypada na czas równonocy wiosennej, od tego dnia dzień będzie się stopniowo wydłużał kosztem nocy. Tradycyjnym zwyczajem związanym z pierwszym dniem wiosny jest topienie lub palenie Marzanny. Zwyczaj ten wywodzi się ze słowiańskich wierzeń pogańskich i związany był kiedyś z Jarymi Godami, czyli cyklem obrzędów przypadających na czas równonocy wiosennej. Dawniej Marzanna uosabiała boginkę śmierci, którą należało wynieść ze wsi i utopić bądź spalić. Wierzono, że symboliczne zabicie postaci uosabiającej śmierć zapewni powrót życia (wiosny) i przyniesie urodzaj na cały nadchodzący rok. Obecnie Marzanna nie uosabia już śmierci, a raczej zimę, którą wyprasza się w dosadny sposób, aby zrobić miejsce wiośnie.
Zdjęcie autorstwa Justin Parmelee, CC BY-NC-SA 2.0
Przyzwyczailiśmy się, aby wiosnę witać właśnie 21 marca, jednak według najnowszych badań od 2014 roku astronomiczna wiosna będzie do nas wracać dzień wcześniej, 20 marca. Zmiana ta związana jest z ruchem precesyjnym ziemi, którego nie uwzględnia kalendarz. 21 marca stanie się na powrót pierwszym dniem wiosny dopiero w 2102 roku.
