Współcześnie Sylwester kojarzy nam się z nocą z 31 grudnia na 1 stycznia, kiedy szampańską zabawą żegnamy odchodzący, stary rok i witamy nowy rok kalendarzowy. Oznacza to, że Ziemia obiegła całą drogę po orbicie Słońca i znalazła się w tym samym położeniu co rok wcześniej, minął więc pełny rok słoneczny, nazywany inaczej kalendarzowym. O północy składamy sobie życzenia noworoczne i wznosimy toast za pomyślność w nowym roku.
Niewielu z nas wie, że Sylwester był pierwotnie świętem liturgicznym, w takcie którego wspominano papieża Sylwestra, świętego katolickiego i prawosławnego, a przede wszystkim patrona zwierząt domowych! A skoro już mowa o zwierzętach, zadbajmy o nie szczególnie tej nocy, chroniąc je przed stresem związanym z wybuchami rac, petard i sztucznych ogni. Warto przyłączyć się do akcji: „Nie strzelam w Sylwestra”!
31 grudnia
Sylwester
24 grudnia
Wigilia Bożego Narodzenia
Przed nami jedno z najważniejszych świąt chrześcijańskich – Boże Narodzenie – które poprzedzi oczywiście wieczór wigilijny. Wigilia to po łacinie „czuwanie” i pierwotnie używano tego słowa dla oznaczenia nocnej straży, natomiast w kościołach chrześcijańskich mianem „wigilii” określano dzień poprzedzający wielkie święto, czyli w tym wypadku – narodziny Jezusa w Betlejem. Bezpośrednie pochodzenie wigilii wiąże się z wprowadzeniem świąt Bożego Narodzenia do kalendarza świąt chrześcijańskich w IV wieku. Wtedy też synod w Laodycei zabronił organizowania biesiad w świątyniach, więc wierni przenieśli je do swoich domów. Mniej więcej w VI wieku tradycją było już organizowanie wspólnej kolacji, nazwanej wigilią. Choć dziś Wigilia wydaje się częścią kulturowej spuścizny chrześcijaństwa i jest świętem rodzinnym, pobrzmiewa w niej echo dużo starszych, pogańskich obrzędów związanych z zimowym przesileniem dnia z nocą, w których bardzo ważną rolę odgrywa natura. Warto więc pamiętać o jej ścisłym związku ze światem przyrody, a zwłaszcza rytmem pór roku i zatroszczyć się o to, by Wigilia była nie tylko świętem rodzinnym, ale i otwartym na ekologię.
Żródło: Fickr, CC BY 2.0
24 grudnia
Wigilia: Zwierzęta mówią ludzkim głosem
Święta już blisko, sezon prezentowy w pełni.
Zwierzęta nie czekają do Wigilii i już dziś mówią ludzkim głosem:
20 grudnia
Dzień Ryby
Plakat Stowarzyszenia Empatia zwracający uwagę na prawa ryb. Źródło: www.empatia.pl
Obchodzony 20 grudnia Dzień Ryby został ustanowiony przez Stowarzyszenie Empatia w 2003 roku. W zamierzeniu ma stanowić inspirację dla działań związanych z ochroną ryb oraz przyczynić się do postrzegania ich jako istot zdolnych do odczuwania. W odróżnieniu od innych akcji na rzecz ryb, dotyczy wszystkich form krzywdzenia tych zwierząt, a ważną jego częścią jest zachęcanie do zamiany mięsa rybiego w diecie na produkty pochodzenia roślinnego.<
(więcej…)
20 grudnia
Międzynarodowy Dzień Solidarności
Solidarność oraz duch współdzielenia się to jedne z głównych wartości, jakie powinny być bazą dla relacji międzyludzkich w XXI wieku. Szczególnie teraz, w czasach globalizacji i dużych różnic rozwojowych między poszczególnymi krajami, solidarność międzyludzka jest niezbędna, aby walczyć z ubóstwem i z nierównościami na świecie.
Konsekwencją takich słów puentujących pracę Zgromadzenia Ogólnego ONZ w 2005 roku było ustanowienie Międzynarodowego Dnia Solidarności, który od tej chwili obchodzimy 20 grudnia. Głównym celem obchodów jest zwrócenie uwagi na konieczność walki z ubóstwem oraz promocja rozwoju społecznego w krajach Globalnego Południa, szczególnie wśród najbiedniejszej grupy mieszkańców.
7-15 grudnia 2023
Chanuka, czyli Święto Świateł
Chanuka nazywana też Świętem Świateł jest uznawana za jedno z najważniejszych i najradośniejszych świąt judaizmu. Jest to święto ruchome, którego rozpoczęcie wyznacza 25 dzień miesiąca kislew (jego odpowiednikiem w kalendarzu gregoriańskim jest okres listopada i grudnia). Przez osiem kolejnych nocy zapala się kolejne świece w tak zwanej menorze chanukowej (chanukiji), czyli świeczniku. W 2023 roku Chanuka rozpoczyna się 7 grudnia i potrwa do 15 grudnia, więc pierwszą świecę w menorze zapali się 7 grudnia wieczorem. Święto Chanuki upamiętnia cud, który wydarzył się w Świątyni Jerozolimskiej podczas powstania żydowskiego skierowanego przeciwko Grekom za panowania Antiocha IV.
Chanukija, czyli charakterystyczny dziewięcioramienny świecznik zapalany po zmroku w święto Chanuki przed jedną z krakowskich synagog. Źródło; Wikipedia.
14 grudnia
Międzynarodowy Dzień Małpy
Międzynarodowy Dzień Małpy powstał właściwie przez przypadek. W wakacje 2000 roku student sztuk plastycznych na Michigan State University – Casey Sorrow narysował w kalendarzu swojego kumpla, również plastyka Erica Millikina małpę i wpisał przy 14-tym grudnia Dzień Małpy. Ostatecznie wspólnie uznali, że przydałby się taki dzień i postanowili świętować Dzień Małpy co roku. Do zabawy zaprosili swoich kolegów i koleżanki z uczelni. Od tamtego czasu umieszczają małpy w swoich działach sztuki, komiksach, rzeźbach, palatach, muralach, instalacjach itp. Do akcji włączali się inni artyści. A święto zyskało rozgłos… i jest polem do popularyzacji wiedzy o zagrożeniach dla małp. Tego dnia rozmawiamy o wszystkich małpach – małpiatkach i małpach naczelnych np. lemurach, człowiekowatych, koczkodanach, pawianach, makakowatych, gibbonach i wielu innych.
11 grudnia
Dzień Terenów Górskich
11 grudnia został ogłoszony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ Międzynarodowym Dniem Terenów Górskich (ang. International Mountain Day); patronat nad jego obchodami objęła Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO). Po raz pierwszy święto obchodzono w 2003 roku; natomiast cały poprzedni rok Zgromadzenie ogłosiło Międzynarodowym Rokiem Terenów Górskich. Celem, jaki przyświecał Zgromadzeniu podczas powoływanie tego święta, było zwrócenie uwagi świata na znaczenie terenów górskich (zajmują one 27 procent powierzchni lądów a zamieszkuje je około 750 mln ludzi) oraz na ich problemy – większe niż przeciętnie koszty zaopatrzenia i usług, infrastruktury, transportu i energii.
Pieniny. Trzy Korony. Fot. Maja Głowacka
10 grudnia
Dzień Praw Człowieka
Siedemdziesiąt sześć lat temu, 10 grudnia 1948 roku, państwa ONZ przyjęły dokument będący obecnie najczęstszą podstawą ich publicznej krytyki – Powszechną Deklarację Praw Człowieka. Jej stosowanie przedstawia się różnie, ale wiele grup, organizacji i ruchów społecznych znajduje w niej do dziś inspirację do działania. W rocznicę uchwalenia Deklaracji obchodzimy Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka.
Prawa człowieka są zapisane w międzynarodowych dokumentach prawnych. Ich wypracowanie to dziesiątki godzin obrad i negocjacji. Jednak aby bronić praw człowieka, nie trzeba być prawnikiem ani dyplomatą. Bardzo istotnym elementem systemu są działający lokalnie aktywiści i aktywistki, dzięki którym prawa człowieka są żywą ideą. Fot. UN Photo/Jean-Marc Ferre, CC BY-NC-ND 2.0
7 grudnia
Światowy Dzień Lotnictwa Cywilnego
Sny o lataniu, czyli rozwój przemysłu lotniczego
Samoloty uznaje się za statystycznie najbezpieczniejszy środek transportu, który w zaledwie ponad sto lat zrobił zawrotną karierę globalną. Za początek lotnictwa uznajemy udane testowe przeloty Amerykanów – braci Wright w 1903 roku. 11 lat później pierwszy komercyjny pasażer samolotu pokonał na Florydzie krótką, 37-kilometrową trasę. Leciał 22 minuty za 400 dolarów, współcześnie odpowiadających kwocie 10 tysięcy. Dzisiejsze linie lotnicze unoszą w powietrze od 8 do 10 mln ludzi dziennie, a lot w promocji tanich przewoźników potrafi kosztować mniej niż bilet kolejowy. Co roku 7 grudnia, w datę przyjęcia Konwencji Chicagowskiej, regulującej zasady i bezpieczeństwo powietrznego ruchu pasażerskiego obchodzimy Światowy Dzień Lotnictwa Cywilnego, zainicjowany przez Zgromadzenie Ogólne ONZ.
Początki lotnictwa to pierwsze udane loty zrealizowane przez braci Wright w 1903 roku. Źródło Wikimedia. DP
